Translate

Wednesday, April 26, 2006

τη Θωμά 'ς σα Σούρμενα

Για τους Σουρμενίτες (και γενικά τους Ποντίους) ο Απόστολος Θωμάς είναι ο προστάτης άγιος. Την ημέρα της μνήμης του το «γλεντάμε» παραδοσιακά (όσο γίνεται στην Ελλάδα του 21ου αιώνα) με κεμεντζέ, ταούλ’τουλούμ’, γαβάλ, κρασί, χαψία και χορό. Πολύ χορό. Χορό να τρέμει η γης.

Του Θωμά, τελείται και το «ταφικό έθιμο».
Επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών και κεκοιμημένων προσφιλών προσώπων.
Στον Πόντο, το δημοφιλέστερο πανοϋρ γίνονταν στο Τσίτα των Σουρμένων. Στο χωριό της γιαγιάς Βασώς. Έρχονταν από τα γύρω χωριά τα οποία μπορεί να απείχαν χιλιόμετρα ολάκερα μεταξύ τους. Σε κείνο το πανοϋρ γίνοταν και τα λογοδοσήματα, τα ταιριάσματα.
Ουσιαστικά, κάνουμε Ανάσταση με τους νεκρούς μας! Γλέντι κανονικό με κόκκινα αυγά, τσουρέκια, μεζέδες, ρακί και λύρα και χορό.
Τα παλαιά τα χρόνια, όταν ακόμα ζούσε ο περίφημος λυράρης Μπαϊρακτάρης και οι πιο πολλοί πρόγονοι μας (μικρά παιδιά το ’22) εσείετο η γης, από την σέρα , το κότσαρι, το τικ.
Τούτα τα χρόνια, ο χορός αναβάλλεται για το απόγευμα, στην πλατεία που όλους τους καλούς χωράει. Με συγκροτήματα από άλλες πόλεις αλλά και εκτός Ελλάδος. Ακόμη, Κρήτες, Αρμένιοι, Βλάχοι, έρχονται να γλεντήσουμε όλοι μαζί, παρέα. Κατά χιλιάδες συρρέουν από παντού επισκέπτες Πόντιοι και μη για να γλεντήσουμε μαζί, ομόψυχα και ειλικρινά.

Το έθιμο συνεχίζεται χωρίς διακοπή από το 1928 και εύχομαι, πέρα από το «πανηγυριώτικο» που κολλά παντού σαν την μέλισσα στο μέλι, να διατηρηθεί η ουσία του όλα τα επόμενα χρόνια

Φέτος το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Σήμερα Τετάρτη 26 Απριλίου 2006
9.00 μ.μ στο πολιτιστικό κέντρο της ένωσης Ποντίων Σουρμένων»

Ποντιακό Θέατρο
από την θεατρική ομάδα της Ένωσης Ποντίων νομού Μαγνησίας
με 3 μονόπρακτες κωμωδίες

« Η Ζουρνα»
«ο Γιάγκον, ο Κουντουρατζής»
« Ο εφοριακόν»

Αύριο Πέμπτη 27 Απριλίου 2006-04-26
9.00 μ.μ στο πολιτιστικό κέντρο της ένωσης Ποντίων Σουρμένων»

Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου
Ομιλητής: Κώστας Φωτιάδης
Καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας


Παρασκευή 28 Απριλίου 2006
8.30 μ.μ στο πολιτιστικό κέντρο της ένωσης Ποντίων Σουρμένων»

Προβολή ταινίας
«Περιμένοντας τα σύννεφα»

Αφορά την γεγοκτονία απο το 1916 μέχρι το 1923
Αξίζει να σημειωθεί πως το έργο είναι παραγωγή γαλλικής εταιρείας και χρηματοδοτήθηκε από την ευρωπαϊκή ένωση και είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των κέντρων κινηματογράφου Ελλάδος και Τουρκίας.


Σάββατο 29 Απριλίου
07.45 μ.μ Πλατεία Σουρμένων

Χοροί από τα συγκροτήματα:

- Ένωση Ποντίων Περάματος «Ο Πόντος»
- Σύλλογος Κρητών Ελληνικού «Ο Ψηλεορείτης»
- Ποντιακός Σύλλογος Καλαμαριάς, Θεσσαλονίκης
- Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντοκώμης νομού Κοζάνης

Ακολουθεί Ποντιακό παραδοσιακό γλέντι με κεμτζέ, ταούλ΄τουλούμ’ κρασί και χαψία.....

Το πρόγραμμα παρουσιάζει ο Λάζος Τέρας

Κυριακή 30 Απριλίου

10.00 π.μ
Δοξολογία και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σουρμένων

Πομπή προς το κοιμητήριο Σουρμένων

11.00 π.μ.
Ταφικό έθιμο

07.45 μ.μ Πλατεία Σουρμένων
Ποντιακοί χοροί από τα συγκροτήματα:

- Σύλλογος Ποντίων Πολυκάστρου & Περιχώρων «Οι Ακρίτες» Κιλκίς
- Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων Βορείου Ελλάδος
- Ένωση Ποντίων Σουρμένων (μη τους χάσετε!)

Ακολουθεί ακόμη ένα Ποντιακό παραδοσιακό γλέντι με κεμετζέ, ταούλ΄τουλούμ’ κρασί, χαψία και χορό έως το πρωί.....

Χριστός Ανέστη!


Χρόνια πολλά και καλά και όπως ευχήθηκε πολύ σωστά μια νέα μου φίλη,

«είθε οι φίλοι να μένουν πάντα φίλοι»

Wednesday, April 19, 2006

Καλή Ανάσταση


ο εσταυρωμένος από το χέρι ενός 8χρονου




Σήμερον κρεμάται επί ξύλου,

ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.


Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται,

ο των αγγέλων Βασιλεύς .


Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται,

ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.


Ράπισμα κατεδέξατο,

ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.


Ήλοις προσηλώθη ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός της Παρθένου.

Προσκυνούμεν σου τα πάθη, Χριστέ.

Δείξον ημίν και την ένδοξον σου ανάστασιν.

Κάνουνε όνειρα τ'αυγά

Τώρα που φτάνει η Πασχαλιά
κάνουνε όνειρα τ'αυγά
θέλουν όλα να νικήσουν
όταν θα μονομαχήσουν

Σ'αυγοθήκη καθισμένο
εν'αυγό είναι θλιμμένο
σκέφτεται να μην το σπάσουν
και το τσόφλι του χαλάσουν

"Θα σφιχτώ όταν με βράζουν
και τα κόκκινα μου βάζουν
Σαν το τσούγκρισμα αρχίσω
όλα τ'άλλα θα νικήσω"

με ορμή χτυπάει και θάρρος
πρώτος βγαίνει μονομάχος
και το τσόφλι όλων σπάζει
και ο κόσμος το θαυμάζει




εξοπλιζουμε το αυγό-μονομάχος με:

1 φακελάκι κόκκινη μπογιά για 30 αυγά
1/3 μπουκαλιού ξύδι (για την σταθεροποίηση του χρώματος)
1 κουτ. σούπας αλάτι (για να μην σπάσουν πριν μονομαχήσουν και για να είναι λαμπερά)

Βάζουμε από βραδύς στην κατσαρόλα τόσο νερό όσο γράφει η συσκευασία της μπογιάς, προσθέτουμε το ξύδι και το αλάτι και βράζουμε την μπογιά μόνη της.

Σβήνουμε την φωτιά και αφήνουμε την μπογιά στην κατσαρόλα μέχρι το επόμενο πρωί της Μεγάλης Πέμπτης.

Φοράμε γαντάκια κουζίνας μιας χρήσης, βουτάμε μέσα τα αυγουλάκια ένα ένα. Μπουρλωτιάζουμε και βράζουμε τα ωά για 5-6 λεπτά από την στιγμή που θα αρχίζει να βράζει το κοκκινόζουμο.

Βγάζουμε με κουτάλι, τοποθετούμε τα ωά με προσοχή, παίρνουμε ένα μαλακό πανάκι, το νοτίζουμε καλά με ελαιόλαδο και τα γυαλίζουμε ένα ένα.

Χύνουμε το κοκκινόζουμο στον κήπο, στις γλάστρες αλλά όχι στον δρόμο ή την αποχέτευση. (Μην ξεχνάμε πως σημειολογικά πρόκειται για το αίμα του Κυρίου)

Στολίζουμε πιατέλες, καλαθάκια.

Άμα υπάρχει και πιτσιρικαρία βγάζουμε τέμπερες ή σκόνες αγιογραφίας και ανάβουμε το πράσινο φως στη δημιουργική ενασχόληση ως εξαγορά για λίγες στιγμές ηρεμίας...

Monday, April 17, 2006

πλάθει σε τσουρέκια την φαντασία της


Μεγάλη Παρασκευή πρωί, πολύ πρωί, χάραμα και η κουζίνα βρίσκεται σε αναβρασμό. Σκάφη ξύλινη, αλεύρι, βούτυρο, αυγά φρέσκα αγιομηνίτικα και το μαχλέπι με την μαστίχα να συναγωνίζονται σε μυρουδιά.

Μια κυρά πληθωρική σηκώνει τα μανίκια και αρχίζει την δουλειά...
Πρώτα ρίχνει το αλεύρι στην σκάφη και ανακατεύει με την μαγιά. Σειρά έχει η ζάχαρη, το καβουρντισμένο μαχλέπι και η κοπανισμένη μαστίχα και μετά τα αυγά, έτσι αχτύπητα. Λίγη πορτοκαλάδα και το ξύσμα για το τέλειο αποτέλεσμα.

Για του λόγου το αληθές,

1 κιλό αλεύρι
2 φακελάκια μαγιά ξηρή
1 ποτήρι ζάχαρη
6 αυγά αχτύπητα
τον χυμό και το ξύσμα από δύο ζουμερά πορτοκάλια
μισό κ.γ. μαχλέπι κοπανισμένο και καβουρντισμένο
μισό κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη
βούτυρο φυτικό λειωμένο και ζεστό (100 δράμια τότε, 100-150 γρ τώρα)
μισό ποτήρι γάλα χλιαρό για αραίωμα αν η ζύμη βγει σφιχτή

Ανακατεύει και ζυμώνει, ρίχνει βούτυρο ζεστό, ξαναζυμώνει και πάλι βούτυρο και πάλι ζύμωμα. Μα θέλει προσοχή το βούτυρο γιατί καμμιά φορά το καθίζει το ζυμάρι. Θέλει ζύμωμα πολύ να αφρατέψει. Μα σαν η ζύμη είναι σφιχτή ρίχνει και λίγο γάλα χλιαρό και δώστου πάλι ζύμωμα. Το γάλα το βάζανε παλιά για να διαλύσουν την φρέσκια μαγιά . Η κυρά το βάζει αντί για νερό και όταν χρειάζεται αραίωμα το ζυμάρι. Η θειά της η Ελένη, η συχωρεμένη έλεγε «όλα μαζί να τα βάζεις παιδί μου, τίποτα δεν θέλει, μόνο καλό ζύμωμα»

Και σαν η ζύμη κάνει φουσκάλες και ξεκολλάει από τα χέρια είναι έτοιμη για φάσκιωμα και φούσκωμα στον ήλιο.
Την σκεπάζει με βαμβακερή πετσέτα, την κουκουλώνει με μάλλινη κουβέρτα και την βάζει κάτω από τον ήλιο που μόλις ανέτειλε να διπλοτριπλοφουσκώσει σαν γκαστρωμένη κόρη.

Ξεχειλίζει το ζυμάρι, δεν κρατιέται. Και αρχίζει το πλάσιμο, μαλακά και απαλά τούτη τη φορά. Πρώτα πλάθει μικρά τσουρεκάκια σαν κουλούρια.
Πουλάκια, κοτσιδούλες, σαλιγκαράκια...Μπαίνει το πρώτο το ταψί στον φούρνο στους 180 και στην χαμηλή θέση και ετοιμάζεται το δεύτερο με νέα σχέδια. Και τρίτο και τέταρτο ώσπου ξυπνά και η πιτσιρικαρία της οικογένειας και με ακράτητο ενθουσιασμό πλάθει σε τσουρέκια την φαντασία της. Στο τέλος δυο μεγάλα τσουρέκια με κόκκινο αυγουλάκι, ένα για κάθε πιτσιρίκι. Τα ταψιά μπαινοβγαίνουν στα φούρνο, και έτοιμα και καυτά μπαίνουν στην σκάφη και πάλι περιμένοντας την Ανάσταση και το Χριστός Ανέστη!


στην Άσπα, αφιερωμένο εξαιρετικά